Cà na là một loài trái cây của xứ miền Tây có vị chua chát và được khá nhiều người yêu thích. Tuy có giá trị nhỏ về kinh tế nhưng cà na lại mang đến khá nhiều công dụng bất ngờ.
Đang xem: Quả cà na miền bắc gọi là gì
Cà na hay còn có tên gọi khác là quả trám (miền Bắc), gián quả, thanh quả… là một loại cây thuộc chi Trám. Trám có 2 loại: trám trắng (Canarium album Raeusch) và trám đen (Canarium nigrum Engl). Quả cà na chính là loại trám trắng. Trước đây cà na được xem như là loại cây dại bởi chúng mọc hoang tại các vùng đất phèn mặn ở miền Tây.
Cà na thường được thu hoạch vào khoảng tháng 7 (khoảng tháng 8 âm lịch). Trái cà na có quả hình bầu dục nhọn, dài 3 cm. Quả già có màu xanh đậm, vị chát, còn trái chín có màu xanh nhạt, vị chua. Tuy “nhỏ” nhưng có “võ”, cà na không chỉ là một loại trái ăn chơi mà nó còn mang lại những công dụng tuyệt cho sức khoẻ chúng ta.
Theo Đông y, trái cà na có vị chua ngọt, chát, tính ôn, không độc, vào 2 kinh Phế và Vị (Phổi và Dạ dày). Công dụng của quả cà na được ghi chép trong nhiều sách y khoa như cuốn “Thực liệu bản thảo” hay “ Nhật hoa tử bản thảo”. Có thể kể đến một số công dụng bất ngờ đến từ trái cà na sau:
Dùng để chữa sưng hầu, sưng amidan, ho nhiềuTrái cà na tươi còn xanh có thể dùng để giải độc rượu, chữa ngộ độc do cá độc, con dải.Trái chín có tác dụng an thần, chữa động kinh.Nhân hạt cà na có tác dụng trị giun và hóc xương.Vỏ cây cà na dùng để trị dị ứng sơn, đau nhức răng.Nhựa cây cà na được chưng cất để lấy tinh dầu dùng trong điều chế nước hoa, xà phòng,…
Bên cạnh đó, cà na còn chứa hàm lượng các chất dinh dưỡng cao cho cơ thể như: canxi cao, sắt, vitamin C. Một số chất như thymol, P-cymene, nerol, geraniol, S-cadinene, B-caryophyllene, a-copaene, elemol,… Chính vì vậy cà na rất thích hợp cho trẻ nhỏ, phụ nữ đang mang thai và những người trung niên có cơ thể bị suy nhược.
Xem thêm: “Cô Dâu Thuỷ Thần” Tập Cuối: Sau Tất Cả, “Nam Thần… Kinh” Cũng Ở Bên “Nô Lệ Mặt Đơ”
Tuy nhiên cái gì nhiều quá cũng không hẳn là tốt. Để tận dụng tối đa công dụng của trái cà na bạn cần tìm hiểu kỹ về cách chế biến cũng như lượng nạp vào cơ thể vừa phải. Theo thông tin tổng hợp từ trang Hội Dược liệu Việt Nam cho hay cà na còn là một trong những dược liệu cho các bài thuốc cổ truyền giúp điều trị một số bệnh lý.
Dùng ngày 20 – 30 quả cà na (bỏ hột) đập dập nấu nước uống. Có thể thêm gừng, đường hay mật ong để uống. Cà na làm sạch, bỏ cuống sau đó mang giã nát trái cà na vắt lấy nước uống hàng ngày. Cà na tươi 4 quả bỏ hột, giã nát với huyền sâm 10g thái lát. Cho vào nồi đất đổ ngập nước, nấu uống.
Có tác dụng tư âm, giáng hỏa, lợi yết hầu, thanh nhiệt giải độc, tiêu thũng. Cà na và ô mai lượng bằng nhau đốt thành tro. Ngày dùng 9g uống với nước cơm. Dùng trái cà na 30g sắc nước uống. Cách này cũng dùng cho trẻ em lên sởi và chữa bệnh hoại huyết. Dùng một vài trái cà na luộc ăn cái, uống nước hàng ngày, mỗi ngày 200g.
Liệu trình 1 – 2 tháng. Cà na tươi 20g bỏ hạt, rễ lau tươi 4 chùm thái nhỏ. Nấu với 0.5 lít nước trong 30 phút, lọc nước uống. Cà na tươi có tác dụng thanh phế, lợi hầu, khử hỏa, hóa đàm. Rễ lau thanh can nhiệt, vị nhiệt, sinh tân dịch, khỏi ho. Để phát huy tác dụng bạn nên dùng khi còn nóng. Lưu ý: Để sử dụng cà na phát huy tác dụng tốt nhất, bạn nên tham khảo ý kiến cũng như cần được tư vấn bởi các y bác sĩ trước khi sử dụng các bài thuốc cà na.